سایبر سایکولوژی
به مناسبت هفته‌ی روان در این مطلب راجب سایبر سایکولوژی حرف می‌زنیم.
سایبر سایکولوژی (روانشناسی اینترنت یا روانشناسی شبکه) شاخه‌ای از علم روانشناسی است که در حال رشد بوده و تمام پدیده‌های روانشناختی که همراه و یا تحت تأثیر تکنولوژی قرار دارند را شامل می شود.
سایبرسایکولوژی به مطالعه‌ی ذهن انسان و رفتار او در زمینه‌ی ارتباط بین انسان و ماشین‌ها می‌پردازد.
این شاخه از علم روانشناسی مرزهای خود را تا بررسی فرهنگ کامپیوتر و واقعیت دنیای مجازی که در اینترنت اتفاق می‌افتد گسترش داده است. هر چند، تمرکز اکثر تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته بر تأثیر اینترنت و فضای مجازی در روانشناسی و شناخت افراد و گروه ها بوده است.
روانشناسی رسانه، از طرف انجمن روانشناسی آمریکا مورد تأیید قرار گرفته و در حال حاضر بسیاری از روانشناسان در این حوزه فعالیت دارند.
《شبکه اجتماعی و رفتارهای سایبری روانشناختی 》
فیس‌بوک، به عنوان اولین رسانه اجتماعی جهانی، تأثیرات بی‌شماری بر وضعیت روانشناختی کاربران خود گذاشت.
فیس‌بوک با الگوی ارتباط یک فرد با افراد دیگر، اجازه می‌داد تا فرد اطلاعاتی در مورد زندگی خود مانند فعالیت‌های اجتماعی و عکس‌هایش را به اشتراک بگذارد.
این مدل ارتباط در سال ۲۰۱۰، با افزودن گزینه گفتگوی آنلاین تغییر کرده و به کابران اجازه می داد تا بتوانند روابط فرد به فرد خود را ارتقا دهند. در زمانی که کاربران فیس‌بوک از متصل بودن به دیگران راضی هستند، استفاده مداوم از آن سلامت روانی آنها را مورد تهدید قرار می‌دهد.
افسردگی، اعتماد به نفس پایین، احساس تنهایی و روابط منفی تمامی از نتایج استفاده مکرر از این شبکه اجتماعی است. از دیگر شبکه های اجتماعی که تأثیر آن را در زندگی افراد اطراف خود می‌بینیم، می‌توان به اینستاگرام، تلگرام، واتس‌اپ، وایبر و… نام برد.
گزینه کوتاه و مختصری با عنوان “لایک” (می پسندم) که زندگی شخصی فرد را در یک جامعه عمومی افشا می‌کند، و یا دستیابی به تصویری از خود از طریق این شبکه‌ها دلایل ابتدایی هستند برای توضیح مشکلات روانشناختی که از این طریق ایجاد شده‌اند.
مشکلات روانشناختی که شکه های اجتماعی ایجاد کرده‌اند شامل افسردگی، اعتماد به نفس پایین، جدا افتادگی اجتماعی، روابط منفی، ترس از دست دادن و بی خبری، اختلال خواب، رفتارهای اعتیاد گونه، اختلال خوردن، اختلالات اضطرابی و ترس از طرد شدن در فضای مجازی است.
《روان درمانی》
روان درمانی در فضای مجازی که با نام درمان مجازی و یا درمان اینترنتی نیز شناخته می‌شود، با توجه به شک و تردید‌هایی که در مورد کارآمدی، اعتبار و تأثیر آن وجود دارد، مبحثی جدال برانگیز است. در بسیاری از روش‌های مشاوره‌ای وابسته به کامپیوتر، فرد از طریق ایمیل یا گفتگوی آنلاین با روانشناس ارتباط برقرار می‌کند (مشاوره آنلاین).
درمان اینترنتی زمانی که از طریق ارتباط ویدئویی صورت می گیرد می‌تواند مؤثر باشد چرا که ویژگی‌های مهمی مانند حالات چهره و زبان بدن تا حدودی منتقل می‌شود. در تحقیقاتی که توسط بسیاری از محققان آمریکایی و انگلیسی صورت گرفته به نتایج قابل توجهی در مورد کارایی روش‌های درمانی وابسته به اینترنت و کامپیوتر دست پیدا کرده اند.
درمان شناختی رفتاری کامپیوتری سرویس سلامت ملی انگلیس به عنوان روش درمانی اضطراب و افسردگی خفیف تا متوسط استفاده شده، ترجیح داده می شود.
بسیاری از مباحث مطرح شده در ارتباط با کاربرد این روش درمانی در کشورهای مختلف، شامل ملاحظات و توصیه‌های اخلاقی است که در این روش باید مورد استفاده قرار گیرد.
